Anadolu halkının düşüncesini, yaşayışını, duygusunu, sıkıntısını
içinde barındıran maniler dilden dile söylenerek günümüze gelmiştir.
Zamanla değişikliğe uğrasada, unutulmaya yüz tutsa da, yazılı basında
kayıt altına alıp nesiller aktarılacaktır. Bu nedenle Yeşilce yöremiz
anonim maniler Kadir Aksu tarafından kaleme alınmıştır.
Eskiden özellikle Kabaktepe, Eğricesu, Karabulu, Kekiklik,
Hüdaverdi, Aygutağzı, Kaldıracaktaş, Gökçukur, Bağlama, Arpayeri,
Çataloluk güzleleri ile Kıyıyurt, Kızılağaç, Çukuralan yaylasındaki genç
kızların karşılıklı birbirleriyle atışmaları şeklinde olmaktaydı.
Manilerimiz çalgı olmadığı zamanlar, söylenip oyun oynandığı,
oyun manileri şeklinde daha çok sergilenmiştir. Günümüzde
güzlelerin kalmadığı, köy düğünlerinin bittiği bu yıllarda maniler artık
söylenmemektedir. Unutulmaya yüz tutmuş anonim manilerimizi
tekrar hatırlatma gereği duyduk.
Maniler anonimdir. Söyleyeni belli değildir. Yöremizde maniler
genellikle 7 heceli, 4 lük dizeler halindedir. Uyakları aaxa şeklindedir.
Cinassız kafiye içerir. Bu manilere düz maniler denir. Manilerde
çoğunlukla; sevgi, övgü, yergi, ayrılık, hasret, tabiat, aşk konuları
işlenir. 4.5.8.10.14 heceli manilerde mevcuttur. Düz maninin dışında cinaslı,
kesik, yedek mani çeşitleri vardır.
Derleyen: Kadir Aksu
Kaynak: Dünden Bugüne (Ordu-Mesudiye) Yeşilce Yeşilyurt kitabı
| MANİLERİMİZ (Anonim) | ||
| Ata binmiş efendi | Derelerin dibinde | Ala çorap örmedim |
| Ceketi kahverengi | Ham tezek asmaları | Ayağına giymedim |
| Oturmuş yazı yazar | Yeşilce’yi süsleyen | Nice güzeller gördüm |
| İsmi Ali Efendi | Temel ‘in basmaları | Senin gibi görmedim |
| Yaylada pür kesiyor | Ata binesim geldi | İmam ezan okuyor |
| Efil efil esiyor | Attan inesim geldi | Bağlama’ya bakıyor |
| Ben ne demişim ona | Kaynımın kardeşini | Bağlama’nın çeşmesi |
| İşitmişte küsüyor | Yine göresim geldi | Kaymak gibi akıyor |
| Camış geliyor camış | Bağlama bayır bacak | Bağlama’nın düzünde |
| Cicikleri uzamış | Bağlama yıkılacak | İnek yayılır inek |
| Bağlama’nın kızları | Bağlama’dan kız alan | Kaynanamın yüzünden |
| Anasından kocamış | Cennetlik olacak | Yedim yüz elli değnek |
| Bağlama’nın çeşmesi | Gökçukur’ un yapısı | Gökçukur otlu mu ola |
| Kaymak gibi akıyor | Sağındadır kapısı | Camışları sütlü mü ola |
| Karabacak çorbası | Narende’ nin koynunda | Camışların kaynağı |
| Boğazımı yakıyor | Gökçukur’un tapusu | Şekerden tatlı mı ola |
| Gökçukur’a var da gel | Kekiklik bir olacak | Rüstem’in düzünde |
| Köyden haber al da gel | Suları ılıcak | Yayılıyor geyikler |
| Bir kızınan olmuyor | Kekiklik’ ten kız alan | Kekikliğin kızlarına |
| Dokuz kızı say da gel | Cennetlik de olacak | Ne karışır büyükler |
| Gebeme gebir bacak | Çayırda ot yolarım | Vurun vurun vuralım |
| Gebeme yıkılacak | Parmağına dolarım | Tahtaları kıralım |
| Gebeme’ nin kızları | Çok söyleme kaynana | Ali beyin evini |
| Kızılağaca dolacak | Saçlarını yolarım | Yeniden yaptıralım |
| Eğircesu deresine | Eğircesu’nun kurdu | Lamba astım tavana |
| Gel sesime sesime | Yar yanımda uyudu | Işık verdim her yana |
| Altın olsan dizilsem | Yarin kötü diyenin | Biz bu kadar oynadık |
| Şu yârimin sesine | Yıkılsın evi yurdu | Kızlar çıksın meydana |
| Yayla yolu çiseler | Koyunlar kuzuladı | Kabaktepe otları |
| Yar geliyor deseler | Kuzuların adı yok | Yürüdü bulutları |
| Kuş kadar canımı | Sensiz gittim yaylaya | Doğru söyle kaynana |
| Müjdeye verseler | Yaylaların tadı yok | Keselim umutları |
| Dağlar dağladı beni | Sandık üstü gezerim | Peştemalim sandıkta |
| Gören ağladı beni | Sandığa gül düzerim | Ben kaldım karanlıkta |
| Ayırdı kahpe felek | Ben bu kadar güzelim | Verin benim yarimi |
| Aşka bağladı beni | Niçin yarsiz gezerim | Yatarım samanlıkta. |
| Lamba astım tavana | Duman geldi Partl’ıya | Tuttum parmaklarından |
| Işık verdi her yana | İndi kaşın altına | Öptüm yanaklarından |
| Biz bu kadar oynadık | Yar yastığın yok ise | Kalk gidelim sevgilim |
| Yeşilce çıksın horona | Kolun başın altına | Elin konaklarından |
| Armudu daşlayalım | Maydanoz ot değil mi | Entarisi göğüdü |
| Dibinde gışlayalım | Yaprağı dört değil mi | Nerden aldın öğüdü |
| Kağıt galem al yarim | Sen orada ben burada | Ben üstüne düştükçe |
| Maniye başlayalım | O bana dert değil mi | Senin gönlün büyüdü |
| Maniciyiz manici | Çayırda ot yolarım, | Kabaktepe düzünde |
| Vur boynuna kılıcı | Parmağıma dolarım. | Maden kömürü müsün? |
| Anam babam verirse | Çok söyleme kaynana, | Elinde dolma kalem |
| Alıcıyım alıcı | Saçlarını yolarım. | Banka müdürü müsün? |
| Eğircesu düzüne | Eğircesu düzünden | Kabaktepe kar idi |
| Arpa ektim yüzüne | İnek yayılır inek | Yağdı yağdı eridi |
| İşim gücüm olmasa | Kaynanamı yüzünden | Ben sevdim eller aldı |
| Baksam yarin gözüne | Yedim yüz elli değnek | Buna yarmı dayanır |
| Gökçukur otlumu ola | Dere çayı düzünde | Yayla yolu sarmaşık |
| Camışları sütlümü ola | Yayılıyor geyikleri | Altı üstü dolaşık |
| Camışların kaymağı | Aygutağzı kızına | Yar aklıma gelince |
| Şekerden tatlımı ola | Ne karışır büyükler | Elimden düştü kaşık |
| Eğircesu düzleri | Keltepe kellerinde | Yamarduç’ta yatarım |
| Yalan olmuş sözleri | İsmet’in ellerinde | Dolma tüfek atarım |
| Oluk olmuş akıyor | İsmet malı ayırmış | Hüdaverdi’ye inince |
| Şu Hacer’in gözleri | Guanıs böğürlerinde | Çamurlara batarım |
| Eğircesu deresi | Entarisi göğ idi | Camdan sakız akıyor |
| Hayli çeker orası | Nerden aldın öğüdü | Kız nişanlın bakıyor |
| Yana yana kül olmuş | Ben üstüne vardıkça | Eski nisanlın gelmiş |
| Hidayet’in anası | Senin gönlün büyüdü | Güzle evini yıkıyor. |
| Karyolanın demiri | Güvercini vursana Kestim keküllermi | Kabaktepe düzünü, |
| Babam versin emiri | Tümünü ucursana | Gül bürümüş yüzünü, |
| Eğer babam vermezse | Babam beni vermiyor | Falan almış gidiyor, |
| Kaçmak Allahın emri. | Gel beni kaçırsana | Falancının kızını. |
| Peştamalın tersine | Maydanoz ot değil mi | Mani diyesim geldi |
| Yar yavaş yürüsene | Yaprağı dört deği lmi | Kaymak yiyesim geldi |
| Biliyomki güzelsin | Sen orada ben burada | Merakım kaymak değil |
| Çalım eylemesene | Bu sana dert değil mi | Seni göresi geldi |
| Evleri beri başlı | Dağlar dağladı beni | Siyah gömlek giyersin, |
| Sevdiğim sari saçlı | Gören ağladı beni | Gözlerini süzersin. |
| Sevdi dediler ama | Ayırdı kahpe felek | Benden başka seversen, |
| Görmedim belli başlı | Aşka bağladı beni | Öldü haberin gelsin. |
| Tütün kesenin dibi | Elinde cıngıllı orak | Taflanın tursusuna |
| Bulamam senin gibi | Gelin tarlan ne ırak | Geçtiler Karsısına |
| Bulsam da bulurum ama | Akşamdan varacağım | Adam aşık olur mu |
| Olmaz senin gibisi | Döşeğini cifte bırak | Bir kapı komsusuna |
| Ateş külünü bekler | Peştemalim sandıkta | Yelek örerim yelek, |
| Bülbül dalını bekler | Ben kaldım karanlıkta | Yetmiş iki ilmekten. |
| Herkes sevdiği yarin | Verin benim yarimi | Hayri’m şeker göndermiş |
| Kırk yıl yolunu bekler | Yatarım samanlıkta | Yiyemiyom gülmekten. |
