TARİHTE  YEŞİLCE – YEŞİLYURT

1455 Tahrir Defteri kayıtlarına göre Yeşilyurt Mahallesi’nin adı Mezra-i Piri’dir. Piri Mazrası Menteşoğulları’nın malikânesinin şahsi mülküdür. Piri Hamit Çelebi’nin kadimden gelen mefruz tımarıdır. 1455 yılında 9 çiftçi ailesi toplam 928 akçe vergiyi Pir Hamit Çelebi’ye ödemektedir. Piri (Beri) aynı zamanda Hassa Çifliği olduğundan çiftliğin vergisi 60 akçe civarındadır. Diğer çiftçi aileleri yarım çiftlik ekip biçmektedirler ve 28 akçe vergi ödemektedirler.

Piri adı: Tımar sahibi Piri Hamit Çelebi adından ve aynı zamanda 9 çiftçi ailesinin de ikisinin adı Pir olduğundan buradan geldiği sanılmaktadır. Piri adı zamanla dilimizde Beri olarak değişikliğe uğramıştır.
(Piri adıyla ilgili bir anım; Ordu Tarihini araştırmaya gelen, o zaman Doçent olan, Sayın Prf. Dr Bahaettin Yediyıldız ile Mesudiye Halk Eğitim Merkezinde geçti. Mezra ve Karye adlarını kontrol ettik. Piri diye bir yeri bulamadığını söyledi. Bende Beri olabilir mi? dedim. Evraklara baktı. Beri olduğunu tescilledi.)

Pir kelimesi “kurucu” anlamına geldiği gibi “ihtiyar dede” anlamına da gelmektedir. Pir, Seydi, Şah, Hacı gibi unvanlar o dönemlerde çok kullanılmaktadır. Piri mezrası 1485 yılında 11 hane,1520 de 0,1547 de 14 hane,1613 de 18 hane çifçi vergi vermektedir.

1613 yılında Piri (Beri) mezrası nüfus artışı nedeniyle Karye olmuştur. Beri’nin yarısı Menteşeoğullarından Halil oğlu Hasan adlı şahsın mülküdür. Diğer yarısı tımar arazisidir. Bu arazide zamanla tımar olmaktan çıkıp, Milas Kale’sinin; Bugünkü Kale köyü Sarayderesi yakınındaki sarayın hizmetkârlarına verilen bir mülk haline gelmiştir. 1613 Tahrir Defterinde bu şu şekilde ifade edilmektedir. (Karye halkı Milas kalesi yakınında olduğundan Kalayı mezburun damlarına ve ambarlarına hizmet edip, avarız vergisinden, örfi tekaliften muaf olduklarından yeni deftere aynı şekilde kayıt olundu)

Beri’de yaşlıların ifadelerine göre İnceoğulları ve Köstereoğullarının Kale’eye yakın Beyseki köyünden geldikleri söylenilmektedir. Büyük ihtimalle bu sülaleler Beyseki köyünde oturup, Sarayderesi mevkisinde ki Milas Kalası‘nın (Milas Kalesi) sarayında hizmetkar olarak çalışmaktadırlar. Beyseki, Kale, İmrahor, Sarayderesi sarayın çevresindeki yerleşim yerleridir.

Bir ifadeye göre de; Alişan ve Rüşan Şinel’lerin; babasından ve dedelerinden duyduğu ifadelere göre Beyseki’nin Göğcebel ve Fiyez sulağı mevkiinde hayvancılık yapıyorlarmış. Aynı yıllara rastladığı için Sarayın ihtiyaçlarını da karşılıyor olabilirler. Çok çetin bir kışa yakalanıyorlar. Hayvan yemlerinin bitmesi, bir kısım hayvanların telef olması nedeniyle Beri’deki Aşağımahalleye sığınıyorlar. Halk, koyunlara çit yapıyor. Hayvanlara yem temin ediyor. Kışı burada geçiriyorlar. O nedenle Aşağımahalle meydanına çitdibi denilmektedir. Daha sonra Beri’de kalmaya karar veriyorlar. Terkettikleri Göğcebel ve Fiyezsulağı arazisi  Beri’nin arazisine dahil oluyor. (Kaynak Yılmaz Şinel. Dedesi Rüşan Şinel’in kendisine anlatımları) Büyük ihtimalle Beri deki tımar arazileri 1613 Tahrir Defterinde belirtildiği gibi, bu göçle birlikte İnceoğulları ve Kösteroğulları’na verilmiş olabilir.

Beri’de dört yer tapusu kaydına rastlanmaktadır.
1- Abdullah oğlu Veli
2-Hasan oğlu Ali
3-Yakup oğlu Ali
4-Aydınoğlu Mahmut

Ayrıca Uzunpara, Ahbun, Düztarla, Eğricesu, Eğrinin çatı tarlaları Hüseyin Ağa, Yörükhan Ağa, Ahmet Sipahinin tasarrufundadır. Dikkat edilen durum bu arazilerin tamamı Yukarı mahallede olmasıdır.

Köyün yükü 5.400 akçedir. 1834 yılı nüfus sayımında Beri’deki sülaleler Yavadı Köyü nüfus cetvellerinde görülmektedir. Bu durum Beri’nin 1834 yılından önce Yavadı’ya bağlandığını göstermektedir. Büyük ihtimalle 1830-1831 yıllarında 2. Mahmut döneminde; birbirine yakın karye ve mezraların birleştirilmesi ve muhtarlıkların kurulması neticesinde Beri’nin Yavadı’ya bağlandığı kuvvetli ihtimaldir.

1834 yılı Nüfus sayım Cetveline göre sülaleler;
1-Süleymenbaşoğlu (1530’ lu yıllarda Yavadı’ya gelmişler, oradan Beri’ye göçüyorlar. (Aksu ve Kıyanlar)
2-Karahaliloğulları (Eğricesu ve Karakayalar)
3-İnceoğulları (Şenerler)
4-Kösteroğulları (Şinel, Şener, Çalışan, Çalışkan ve Kahramanlar) Kösteroğulları Beyseki’den orayada Kafkaslardan geldiği bilinmektedir.
5-Ahmetoğulları (Oskay veTaştemeller) Erzurumdan geldikleri bilinmektedir.
6-Mıcıkoğulları (Özgüvenler)
7-AhmetBeyoğulları(Çavdarlıgil) (Doğan’lar). Çavdar Köyü’nden gelmişlerdir.

4.12.1950 yılında Yeşilce Belediyesi kurulduktan sonra Beri Mahalle Muhtarlığı kazanıyor. 14.6.1951 de ilk seçimler yapılıyor. Ali Aksu, Mehmet Karakaya, Abdullah Aksu, Hamdi Karakaya, Behçet Kıyan, Şükrü Taştemel, Mustafa Şinel ve Mahinur Aksu muhtar olarak Beri’ye hizmet etmişlerdir. 20.4.1977 yılında Beri adı Yeşilyurt olarak değiştirilmiştir. 21.3.2013 yılında Ordu Büyükşehir olunca, yasa gereği belde belediyeleri kapatıldı. Yeşilyurt Muhtarlığı sonlandı.

2017 yılı yaptığımız araştırmalarda Yeşilyurt kütüğüne kayıtlı: 489 hane ve 1412 nüfusu bulunmaktadır.

İmece kültürünün yaygın olduğu YEŞİLYURT’TA Yeşilyurt’ta Sosyal Yaşam Alanı içerisinde; Durmuş Eğricesu Kültür Merkezim misafirhane, mahalle fırını bulunmaktadır. Yeşilyurt’un: Tarihi-Kültürü-Eğitim durumu-İdari yapı-Gelenekler-Köy yaşamları-Yöresel sözlük-Soyağacı ile ilgili dökümanlar Kültür Salonunda sergilenmektedir. Ayrıca Tarım Müzesi-Ev araç gereçleri müzesi–Kütüphanesi bulunmaktadır.

Kırmızı beyaz evleriyle, doğal güzellikleriyle, Eğricesu, Kabaktepe mesire yerleriyle, Kültür Merkezi ile gezilmeye değer örnek bir yerleşim yerdir.

Kaynaklar:
Prf. Dr. Bahaettin Yediyıldız’ın Ordu Tarihi Araştırmaları
Mithat Baş’ın Mesudiye Tarihi
Yaşar Celep’in Başbakanlık Osmanlı Arşivi Uzmanı
Gürol Delice’nin Osmanlı Arşiv Çalışmaları
Kadir Aksu’nun; Dünden Bugüne Yeşilce Yeşilyurt adlı eseri

Derleyen: Yazar Kadir AKSU

Yeşilyurt’un Tarihi, İdari yapısı, Eğitim durumu, Kültürü, Sosyal yaşamı, Doğal yaşamı, Soyağacı, Yazar-Emekli Öğretmen Kadir Aksu’nun hazırladığı, Derneğimizin yayınlarından olan DÜNDEN BUGÜNE (Ordu-Mesudiye) YEŞİLCE YEŞİLYURT adlı eserinde detaylı bilgilerle bulabilirsiniz. Bu eşsiz eseri Dernek Lokalimizden temin edebilirsiniz.

Harita’da nerede olduğunu görmek için tıklayınız.
Mesudiye İlçesi Yeşilyurt Mahallesi Sülaleri ve Soyağaçları için tıklayınız.